در دنیای مدیریت سرورها، اجرای دستورات در سرور لینوکسی یکی از مهارت های ضروری برای مدیران وب و توسعه دهندگان است. اگر شما هم به دنبال یادگیری نحوه دسترسی به خط فرمان لینوکس و اجرای دستورات هستید، این پست وبلاگی از هاستینگ اترنوکلود دقیقاً برای شماست. ما در این مقاله به بررسی دو روش محبوب می پردازیم: استفاده از برنامه PuTTY برای اتصال SSH از ویندوز، و استفاده از ترمینال WHM برای اجرای دستورات مستقیم در پنل مدیریتی سرور. این آموزش گام به گام به شما کمک می کند تا بدون نیاز به دانش پیشرفته، دستورات پایه ای لینوکس را اجرا کنید.
چرا اجرای دستورات در سرورهای لینوکسی مهم است؟
سرورهای لینوکسی مانند CentOS، Ubuntu یا Debian، پایه بسیاری از وب سایت ها و اپلیکیشن ها هستند. اجرای دستورات از طریق خط فرمان (Command Line) به شما امکان می دهد که کار های زیر را روی سرور خودتان انجام دهید:
- مدیریت فایل ها و دایرکتوری ها
- نصب و به روز رسانی نرم افزارها
- نظارت بر عملکرد سرور
- حل مشکلات امنیتی و پیکربندی
بدون این مهارت، مدیریت و اجرای دستورات در سرور لینوکسی می تواند چالش برانگیز باشد. بدون استفاده از دستورات متنی، بسیاری از کار ها که برای تنظیمات و مدیریت سرور نیاز است را روی سرور ها نمی توان انجام داد. حالا بیایید به سراغ روش های عملی برویم.
روش اول: آموزش استفاده از برنامه PuTTY برای اتصال به سرور لینوکسی
برنامه PuTTY یک ابزار رایگان و محبوب برای اتصال SSH به سرورهای لینوکسی از سیستم عامل ویندوز است. اگر در کامپیوتر از ویندوز استفاده می کنید، این روش ایده آل است. در ادامه، گام به گام نحوه دانلود، نصب و استفاده از آن را توضیح می دهیم.
گام 1: دانلود و نصب PuTTY
- به وب سایت رسمی PuTTY به آدرس https://www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/putty/latest.html بروید. دقت کنید که وب سایت Putty.org که در بسیاری از سایت ها به عنوان مرجع این برنامه معرفی شده است ارتباطی با این برنامه ندارد و صاحب این وبسایت فرد دیگری می باشد. پس حتما از لینک اشاره شده در همین بخش برای دانلود آن استفاده کنید.
- نسخه مناسب برای سیستم عامل خود (معمولاً 64-bit) را دانلود کنید. حجم این برنامه معمولا زیر 2 مگابایت می باشد. سعی کنید نسخه باینری (طبق عکس فایل .exe) را دانلود کنید.
- فایل exe را اجرا کنید و نصب را تکمیل نمایید. البته معمولا نسخه exe این برنامه به صورت پورتابل می باشد و نیازی به نصب ندارد. همچنین با اجرای آن نیازی به هیچ تنظیم خاصی نیز نیست.
گام 2: اتصال به سرور با SSH
- برنامه PuTTY را باز کنید.
- در بخش Host Name (or IP address)، آدرس IP سرور لینوکسی خود را وارد کنید.
- پورت را روی 22 (پورت پیش فرض SSH) تنظیم کنید. در صورتی که سرور شما از پورت دیگری استفاده می کند می توانید آن را وارد کنید.
- نوع اتصال را روی SSH بگذارید.
- روی دکمه Open کلیک کنید.
گام 3: ورود به سیستم و اجرای دستورات
- محیط برنامه پوتی یک محیط کامند لاین مشکی رنگ می باشد که میتوانید دستورات خود را در آن یادداشت کنید.
- پس از اتصال، نام کاربری (معمولاً root یا یک کاربر دیگر) را وارد کنید.
- رمز عبور را تایپ نمایید (توجه: رمز عبور نمایش داده نمی شود).
- حالا در خط فرمان لینوکس هستید! پس اجرای دستورات در سرور لینوکسی شما در دسترس می باشد. دستورات پایه ای مانند ls (برای لیست فایل ها)، cd (برای تغییر دایرکتوری) یا pwd (برای نمایش مسیر فعلی) را امتحان کنید.
مثال: برای به روز رسانی سیستم در Ubuntu، دستور sudo apt update را اجرا کنید. اگر با خطا مواجه شدید، مطمئن شوید دسترسی root دارید.
روش دوم: آموزش اجرای دستورات از طریق ترمینال WHM
بسیاری از کنترل پنل های محبوب نیز دارای ابزاری هستند که بتوانید دستورات خود را روی آن به سرور ارسال کنید. WHM (Web Host Manager) یک پنل مدیریتی محبوب برای سرورهای لینوکسی مبتنی بر کنترل پنل cPanel است. ترمینال WHM به شما اجازه می دهد بدون نیاز به ابزار خارجی، مستقیماً دستورات را اجرا کنید. این روش برای مدیران هاستینگ ایده آل است. در ادامه راهنمای استفاده از این ابزار را فرا می گیرد.
گام 1: ورود به پنل WHM
- به آدرس سرور خود مانند https://domain.com:2087 بروید.
- با نام کاربری root و رمز عبور وارد شوید.
گام 2: دسترسی به ترمینال WHM
- در منوی سمت چپ، بخش Server Configuration را پیدا کنید.
- روی Terminal کلیک کنید. (اگر فعال نیست، از بخش Tweak Settings آن را فعال نمایید.)
گام 3: اجرای دستورات در ترمینال
- ترمینال باز می شود و شما مستقیماً در خط فرمان لینوکس هستید.
- دستورات را تایپ کنید و Enter بزنید.
- مثال: برای چک کردن فضای دیسک، df -h را اجرا کنید.
- اجرای دستورات در سرور لینوکسی از این روش مستقیما با متن هایی که به آن می دهید امکان پذیر است. برای مدیریت کاربران، useradd newuser را امتحان کنید.
توجه: معمولا در ترمینال WHM، دسترسی root دارید، پس مراقب دستورات خطرناک مانند rm -rf باشید! بسیاری از دستورات لینوکسی غیر قابل بازگشت هستند!
نکات امنیتی و بهترین تمرین ها برای اجرای دستورات در سرور لینوکسی
- همیشه از اتصال امن (SSH با کلیدهای خصوصی) استفاده کنید تا از حملات جلوگیری شود.
- بهتر است برای ارتباط با سرور از یک کاربر غیر روت ولی با دسترسی مورد نیاز خود (مثلا دسترسی نزدیک به روت) استفاده کنید.
- دستورات را قبل از اجرا چک کنید – یک اشتباه کوچک می تواند سرور را مختل کند.
- برای مبتدیان، برای یادگیری از محیط های تست مانند سرور مجازی یا همان VPS ارزان استفاده کنید.
- به روز رسانی منظم: دستور yum update در CentOS یا apt upgrade در Ubuntu را فراموش نکنید.
اگر با مشکل مواجه شدید، فروم هایی مانند Stack Overflow یا انجمن های لینوکسی را جستجو کنید. همچنین در بخش کامنت های این صفحه، کارشناسان ما آماده پاسخ به سوالات شما هستند. در صورت نیاز می توانید از خدمات ما نیز برای تنظیمات یا اجرای دستورات در سرورهای لینوکسی خود استفاده کنید.
خلاصه اجرای دستورات در سرور لینوکسی
اجرای دستورات در سرورهای لینوکسی با برنامه و ابزارهایی مانند PuTTY و ترمینال WHM آسان تر از آن چیزی است که فکر می کنید. ابزار های فراوان دیگری نیز برای ارتباط با سرور در دسترس شما می باشد که بسته به نیاز خود می توانید از آنها نیز استفاده کنید. در سیستم عامل های لینوکسی نیز معمولا برنامه های شبیه ساز ترمینال زیادی به صورت خودکار نصب شده اند که می توانید از آنها نیز استفاده کنید.
اگر تازه کار هستید حتما قبل از اجرای دستورات ترمینالی، با خرید سرور های ارزان آنها را تست و اجرا کنید تا نتیجه آنها را مشاهده کنید. قبل از هر کاری روی سرور نیز حتما از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید آن را ری استور کنید. با تمرین این روش ها و اجرای دستورات در سرور لینوکسی، می توانید سرور خود را به طور حرفه ای مدیریت کنید. اگر سؤالی دارید، در بخش نظرات بنویسید.